Kỹ thuật lái xe ô tô lên dốc an toàn không phải ai cũng nắm được, bằng chứng là đã có biết bao nhiêu vụ tai nạn giao thông xảy ra chỉ vì nhầm phanh, nhầm ga khi lên dốc.
NHỮNG SAI LẦM KHI LÁI XE Ô TÔ LÊN DỐC
Lên dốc là điều không hề dễ dàng, đặc biệt đối với những con dốc cao, quay co, nhiều đoạn cua hiểm trở. Thực tế, đã có rất nhiều tài xế mắc một số những sai lầm gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi cho xe lên dốc.
Người ta thường khuyên khi lên dốc bằng số nào thì xuống dốc cũng bằng số đó, tuy nhiên, quá cứng nhắc như thế này đôi khi lại khiến bạn lâm vào tình cảnh trong mong muốn bởi ra rất ít con dốc có độ dốc khi lên và xuống giống nhau.
Xe chở quá nặng, khi lên dốc phải rà phanh liên tục dẫn đến nóng, trơ lì má phanh, thậm chí sôi dầu phanh, khiến cả hệ thống phanh không còn tác dụng, gây mất phanh đột ngột.
Khi lên dốc liên tục mà xe hoạt động không ổn định, trong trường hợp dốc cao sẽ khiến xe chết máy mà cả xe và người bị tuột dốc, không thể kiểm soát, gây hậu quả chết người, đặc biệt ảnh hưởng đến những phương tiện cũng đang lên dốc phía sau.
KỸ THUẬT LÁI XE SỐ SÀN LÊN XUỐNG DỐC AN TOÀN
Bước 1: Kiểm tra hiện trạng xe
Trước khi lên dốc hoặc xuống dốc, tài xế cần phải kiểm tra lại các bộ phận trên xe như: côn, số, phanh trước, phanh sau, ga bộ lốp,…Nếu thấy bộ phận nào chưa chỉnh phải tiến hành xử lý kỹ thuật ngay.
Bước 2: Lên xuống dốc bằng 1 số
Khi lên xuống dốc bạn cần nắm rõ nguyên tắc “lên dốc bằng số nào thì xuống dốc bằng số đó”. Tuyệt đối không được đi bằng số Mo (0) lúc xuống dốc. Bởi điều này sẽ dễ dẫn tới trơn trượt, căn đường kém chính xác hơn và trường hợp cần phanh gấp sẽ kém hiệu quả.
Bước 3: Lựa chọn số phù hợp với loại xe
Khi lên dốc cao, lái xe cần đi số phù hợp với tính năng kỹ thuật của xe, phù hợp với trọng lượng hàng chở trên xe. Lưu ý thao tác kỹ thuật “nhanh, nhạy” khi cần giảm số để bò tiếp lên dốc, tránh tình trạng để kẹt số, số bị dừng lại ở Mo (0) làm xe tụt hậu, nhất là trường hợp xe chở nặng.
Bước 4: Lưu ý khi xuống dốc dài
Khi xuống dốc dài, xe sẽ lao nhanh hơn. Nếu gặp sự cố đột ngột cần phanh gấp, tài xế cần sử dụng tổng hợp cả phanh trước, phanh sau, giảm số, giảm ga và thả côn.
Bước 5: Lưu ý khi xuống dốc khúc quanh
Khi xe di chuyển xuống dốc khúc quanh, lưu ý cho xe đi bám vào phần đường bên phải của mình. Hạn chế chạy nhanh để hạn chế lực ly tâm đẩy ra làm lật xe hoặc xử lý phanh không kịp thời dẫn tới sự cố đâm xe xuống vực.
Bước 6: Lưu khi xuống dốc phà (dốc đứng)
Khi xe xuống phà, đặc biệt là dốc đứng, ở thời điểm bánh xe chạm vào cầu dẫn, tài xế cần cho xe dừng lại chốc lát để giảm số rồi mới bò tiếp lên phà.
KỸ THUẬT LÁI XE SỐ TỰ ĐỘNG LÊN XUỐNG DỐC AN TOÀN
Với xe sử dụng số tự động (AT), khi lên dốc người lái không cần phải lưu ý đến số nào nữa mà chỉ cần đạp phanh chân, thực hiện khởi động cho động cơ và chuyển cần số của xe đến vị trí D là xong. Sau đó cứ tiếp tục lái, không cần phải chuyển số.
Trong quá trình leo dốc, tùy vào tốc độ của xe và hộp số sẽ tự động chuyển đến số thích hợp. Nhà sản xuất khuyến cáo, người lái không nên tự ý di chuyển vị trí của cần số mà hãy để hộp số của xe tự động làm. Người lái chỉ di chuyển cần số đến các vị trí số đã được đánh dấu trong trường hợp cần phanh động cơ hay hãm bớt quán tính cho xe ô tô bằng lực cản của động cơ và khi xe đang được cài ở số thấp.
Khi xe đang lên dốc nhưng lại cần tạm dừng thì kinh nghiệm lái xe lên dốc trong trường hợp này là người lái cần: bật xi nhan giúp xin đường, cho xe di chuyển vào lề đường, nhả ga và đạp phanh chân, sau đó kéo phanh tay (cũng có thể phanh chân trái tùy thuộc vào từng loại xe có thiết kế khác nhau về phanh bổ trợ).
Nếu người lái chỉ cần tạm dừng xe trong giây lát thì thực hiện các thao tác như thế là đủ. Và khi cần tiếp tục di chuyển thì người lái nhả phanh chân, sau đó nhanh chóng dùng chân phải đạp ga, mớn ga cho xe di chuyển rồi lại lập tức hạ ngay phanh tay. Trong trường hợp này, người lái không được hạ phanh tay trước khi thực hiện mớm ga để cho xe di chuyển. Nếu người lái hạ phanh tay xuống khi mà chân phanh đang được chuyển sang chân ga thì sẽ khiến cho xe bị mất phanh, thậm chí có thể gây ra áp lực quá lớn cho hộp số và khiến giảm tuổi thọ của hộp số xe.
Trường hợp xe đang lên dốc nhưng lại bị chết máy: người lái nhả chân ga, cho xe di chuyển láng vào bên đường, tiếp đó chuyển chân phải để đạp phanh xe, kéo phanh tay, khi thấy xe đã dừng thì dùng tay phải di chuyển cần số đến vị trí P và khởi động lại động cơ xe. Lưu ý là người lái phải kéo phanh tay sau đó mới thực hiện khởi động lại động cơ của xe. Tuyệt đối người lái không để cần số của xe ở vị trí N với tình huống nêu trên, bởi xe có thể bị tụt dốc nếu phanh không tốt.
Một lưu ý nữa khi xe đang lên dốc nhưng do đường trơn, người lái cũng không nên tăng hoặc giảm ga đột ngột, nhất là ở những nơi có khúc cua. Nếu là xe ô tô có trang bị một cầu sau, mặc dù có hệ thống phanh ABS hỗ trợ nhưng nếu người lái đi ga không đều thì vẫn có thể khiến xe có nguy cơ bị văng đuôi xe.
Nếu xe ô tô của người lái là loại có 2 cầu, nhưng việc tăng giảm ga và phanh một cách đột ngột trên đoạn đường trơn thì cũng vẫn khiến xe bị rơi vào tình huống nguy hiểm. Người lái tuyệt đối không nên đánh lái quá lớn hay quá nhanh. Hơn nữa, hệ thống phanh bằng điện tử chỉ có thể hỗ trợ người lái đi đúng kỹ thuật, nếu người lái đi sai các kỹ thuật cơ bản thì vẫn có thể khiến cho xe rơi vào tình trạng mất lái, gây nguy hiểm cho người lái. Khi người lái đã cho xe leo gần tới đỉnh dốc cao thì nên hạ bớt chân ga để có thể lường trước các tình huống, nếu đã quan sát thấy rõ tình hình phía sau của dốc thì mới cho xe lướt tiếp.
Nếu xe của bạn đang dừng ở dốc cao, thì nên tìm vật nặng để chèn bánh xe giúp giảm bớt áp lực cho hộp số và hệ thống phanh của xe. Khi cần đi tiếp nhưng phải khởi động lại xe thì người lái thực hiện theo hướng dẫn lái xe lên dốc như sau: đạp phanh chân sau đó khởi động cho động cơ xe, bật xi nhan xin đường, di chuyển cần số của xe đến vị trí D, thực hiện nhả chân phanh và chuyển chân thật nhanh sang nhấn ga nhẹ nhàng để xe chuyển bánh, cuối cùng là hạ phanh tay.
